27 Kasım 2024 Tarihli Resmi Gazete’de Yayımlanan Noterlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hakkında

27 Kasım 2024 tarihli ve 32735 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Noterlik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile Türk Medeni Kanunu (“TMK”) ile Ceza Muhakemeleri Kanunu (“CMK”) başta olmak üzere birçok farklı kanunda değişiklikler yapılmıştır. Özellikler TMK’da yapılan değişiklikler Anayasa Mahkemesi’nin geçmişte vermiş olduğu iptal kararları çerçevesinde düzenlenmiş olmalarıyla öne çıkmaktadır. Diğer değişiklikler de Türk hukukunun çeşitli alanlarına önemli düzenlemeler getirmiştir.

Aşağıda ilgili kanunlarda yapılan başlıca değişiklikler özetlenmiştir:

TMK’daki Değişiklikler

| Değişen Hüküm | Eski Hali | Yeni Hali |
| --- | --- | --- |
| TMK’nın 27. maddesinin 2. fıkrası | 2. Adın Değiştirilmesi Madde 27-    (1) Adın değiştirilmesi ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebilir.    (2) Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilan olunur.    (3) Ad değişmekle kişisel durum değişmez |  2. Adın Değiştirilmesi Madde 27-    (1) Adın değiştirilmesi ancak haklı sebeplere dayanılarak hakimden istenebilir.    (2) Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve Basın İlan Kurumunun ilan portalında ilan olunur. Bu ilanda; hükmü veren mahkeme, kararın verildiği tarih, dosyanın esas ve karar numarası ile adının değiştirilmesine karar verilen kişinin nüfusa kayıtlı olduğu yer, doğum tarihi, ana ve baba adı, önceki adı ve soyadı, mahkeme kararıyla verilen yeni adı ve soyadı yer alır.    (3) Ad değişmekle kişisel durum değişmez |
| TMK’nın 166. maddesinin 4. fıkrası | VI. Evlilik Birliğinin SarsılmasıMadde 166-  (1)…  (2)…  (3)…    (4) Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç  yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir. | VI. Evlilik Birliğinin Sarsılması Madde 166-   (1)…   (2)…   (3)…     (4) Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak bir yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir

TMK’daki değişiklikler kapsamında, isim değişikliklerinde değişikliklerin nüfus siciline kaydedileceği ve Basın İlan Kurumu portalında ilan edileceği düzenlenmiştir. Bu ilanlarda mahkeme kararıyla değişen ad ve soyadı bilgileri yer alacaktır.

Öte yandan herhangi bir sebeple açılmış bir boşanma davasının reddedilmesi durumunda çiftlerden birinin talebi ile boşanmaya karar verilme süresi üç yıldan bir yıla indirilmiştir.

CMK’da Yapılan Değişiklikler

| Değişen Hüküm | Eski Hali | Yeni Hali |
| --- | --- | --- |
| CMK’nın 226. maddesinin 4. fıkrası | Suçun Niteliğinin Değişmesi Madde 226-    (1)…    (2)…    (3)…      (4) Yukarıdaki fıkralarda yazılı bildirimler, varsa müdafie yapılır. Müdafii sanığa tanınan haklardan onun gibi yararlanır. | Suçun Niteliğinin Değişmesi Madde 226-    (1)…    (2)…    (3)…    (4) Yukarıdaki fıkralarda yazılı bildirimler, sanığa ve varsa müdafie yapılır. Müdafii sanığa tanınan haklardan onun gibi yararlanır. Sanığın dosyada var olan son adresine bildirim yapılmaması veya bildirime rağmen duruşmaya gelmemesi halinde müdafie yapılan bildirimler yeterli kabul edilir. |
| CMK’nın 236. maddesine 9. fıkra eklenmiştir. | - | (9) Beşinci ve altıncı fıkrada belirtilen merkezler, devlet üniversiteleri tarafından da kurulabilir

CMK’da yapılan değişikliklerle, suç niteliğinin değişmesi durumunda sanığa ek savunma hakkı bildirimlerinin müdafinin yanı sıra sanığa da yapılması gerektiği düzenlenmiştir.

Aynı değişiklik kapsamında devlet üniversitelerine çocuk izlem merkezi kurma yetkisi verilmiştir. Çocuk izlem merkezi, cinsel istismar suçları başta olmak üzere mağdur çocukların adli yargılama süreçlerinde yeniden mağdur olmalarının önlenmesi amacıyla oluşturulmuş kurumlardır.

Diğer Kanunlarda Yapılan Değişiklikler

TMK ve CMK’da yapılan değişikliklerin yanı sıra 7532 Sayılı Kanun ile;

·        Avukatlık Kanunu,

·        Noterlik Kanunu,

·        Danıştay Kanunu,

·        Yargıtay Kanunu,

·        Hakimler ve Savcılar Kanunu,

·        Sayıştay Kanunu,

·        Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş ve Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun ve

·        Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da değişiklikler yapılmıştır.

Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'daki değişikliklerle de ceza infaz kurumlarındaki hükümlülerin eğitim imkanları genişletilmiş ve açık ile örgün öğretim programlarına katılım şartları kolaylaştırılmıştır.

Avukatlık Kanunu’nda yapılan değişikliklerle, kamu kurumlarında çalışan memurların görev yerleri korunarak aylıksız veya ücretsiz izinle avukatlık stajı yapabilmeleri ve talep halinde yıllık izin kullanabilmeleri düzenlenmiştir. Sözleşmeli personelin bu haklardan memur kadrosuna geçiş sonrası yararlanabileceği, usul ve esasların Cumhurbaşkanlığı yönetmeliğiyle belirleneceği hükme bağlanmıştır.

Noterlik Kanunu’ndaki değişikliklerle noterlerin çalışma esasları ve ücret düzenlemeleri yeniden belirlenmiş ve sicil bilgileri paylaşımı için işlem ücreti alınması öngörülmüştür.